Een blessure aan de kruisbanden of meniscus kan een voetballer lang aan de kant houden. Om zo snel mogelijk weer op het veld te staan schrijven medici regelmatig een kniebrace voor. Biedt een sportbrace voor de knie voldoende bescherming of is het schijnveiligheid?

Welke soorten kniebraces zijn er?

In de sportzorg wordt een kniebrace gebruikt voor de behandeling van knie-instabiliteit als gevolg van een kwetsuur aan de meniscus en de kruisbanden. Er zijn verschillende soorten braces in omloop. Door sportmedici wordt meestal een functionele sportbrace geadviseerd. Een functionele kniebrace (beschermingsniveau 3) geeft veel stevigheid, maar heeft als nadeel dat het minder comfortabel aanvoelt.

Het is ook goed mogelijk dat een sportbrace op maat moet worden gemaakt. Dit is afhankelijk van de ernst van de blessure, type sport, sportniveau en de aanwezigheid van een beenlengteverschil. Over het algemeen geeft een op maat gemaakte kniebrace meer comfort, maar daar hangt dan ook direct een aardig prijskaartje aan. Er zijn bovendien ook kniebraces op de markt die zich richten op het voorkomen (profylactische brace) van kniebandletsel.

Biedt het voldoende bescherming?

Een functionele kniebrace blijkt na een voorste kruisbandreconstructie vooral effectief te zijn tijdens lage belasting. Onderzoek laat ons namelijk weten dat de effectiviteit van de brace afneemt zodra de intensiteit toeneemt. In een sport zoals voetbal – met zijn vele draaimomenten en tempowisselingen – heeft een kniebrace veel moeite om zijn functie uit te oefenen. Bij dergelijke krachten verliest de kniebrace al snel zijn stabiliserende effect op het onderbeen, waardoor de trekkrachten op de (nieuwe) voorste kruisband toeneemt.

Pas op dat je niet te veel op de brace gaat vertrouwen. Het kan een vals gevoel van veiligheid geven, waardoor er overschatting op de loer licht en een herhaling van de blessure kan ontstaan. De krachten die de sportbrace niet weet op te vangen zullen uiteindelijk gecompenseerd moeten worden door de spieren rondom de knie. Daarom wordt er tijdens de revalidatie met name aandacht geschonken aan de spierkracht en coördinatie van zowel de hamstrings als de quadriceps.

Belemmert het de sportprestaties?

Studies geven aan dat sporters met een functionele kniebrace het gevoel hebben dat een sportbrace een meerwaarde heeft met betrekking tot de stabiliteit van de knie en de sportprestatie. De mening van de individuele sporter strookt niet volledig met enkele objectieve bevindingen. Er is namelijk aangetoond dat het dragen van een kniebrace nadelig is voor de sportprestaties aangezien het de bewegingsvrijheid van de knie belemmert en een vertraging in de spierreactie van de hamstring veroorzaakt. Bovendien zorgt het gewicht van de sportbrace voor snellere lokale vermoeidheid.

Revalideren mét of zonder kniebrace?

Er is veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit van een kniebrace tijdens de revalidatie. Wetenschappers hebben geen verschil weten te ontdekken in de spiermassa en de bewegingsuitslag tussen de groep voetballers met en zonder kniebrace. Op basis van deze uitkomsten kun je beter kiezen voor een revalidatie zonder sportbrace. Dit is veel goedkoper en geeft vrijwel hetzelfde resultaat. Een kniebrace mag absoluut niet gezien worden als vervanging van een revalidatie. Voor een geslaagde revalidatie zijn spierversterkende oefeningen van met name de hamstrings en de quadriceps onmisbaar.

In bepaalde situaties kan een brace goed fungeren als onderdeel binnen de revalidatie. Het kan psychologisch oogpunt wel degelijk een bijdrage leveren aan sporters met bewegingsangst. Een kniebrace kan zowel tijdens het revalidatieproces als bij dagelijkse bewegingen het gevoel geven dat ze tot meer in staat zijn, zonder dat er direct een verhoogde kans op herhaling van een blessure aan de kruisbanden of de meniscus ontstaat.

Er zijn wetenschappers die de voorkeur geven aan het revalideren zonder brace. Hoofdzakelijk omdat een kniebrace voor een verminderde spieractiviteit van de hamstrings zorgt. En het zijn juist de hamstrings en de kuitspieren die de werking van de voorste kruisband ondersteunen en belangrijk zijn binnen het revalidatieproces. Daarentegen geven diezelfde wetenschappers wel aan dat het dragen van een brace de proprioceptie (registreren van gewrichtsbewegingen) van de knie verbetert. Zoals je merkt hebben beide vormen zowel voor- als nadelen.

Gewrichtsslijtage

Voetballers met kniebandletsel hebben op latere leeftijd een verhoogde kans op gewrichtsslijtage. Of het gebruik van een kniebrace tijdens het voetballen de mate van artrose in de loop der jaren kan remmen is een interessante vraag waar nog geen specifiek onderzoek naar is gedaan. Daarentegen toont onderzoek wel aan dat een brace bij reeds aanwezige slijtageklachten de mate van pijn reduceert en de kniefunctie positief beïnvloedt. Aan de hand van de zojuist genoemde voor- en nadelen kun je nu voor jezelf de overweging maken of je een kniebrace wilt kopen en of het in jouw situatie een toegevoegde waarde heeft.

Referenties: